Pełna adaptacja – czyli co to są adaptogeny?
Adaptogeny to nie czary mary ani tajemnicze specyfiki. To po prostu rośliny, które od zawsze działały dobroczynnie na ludzi. Mądrzy korzystali z nich od dawna, a ci wierzący tylko nauce – stosują je dopiero od kilku lat. Badania kliniczne i testy medyczne potwierdzają starożytne informacje i w sposób naukowy dowodzą, że adaptogeny są skuteczne jak diabli.
Czym są adaptogeny?
Po pierwsze są to rośliny nietoksyczne. Nie powodują żadnych negatywnych skutków ubocznych dla zdrowia fizycznego lub psychicznego, nie uzależniają. Po drugie: pomagają organizmowi walczyć ze stresem, wzmacniając globalnie jego odporność. Po trzecie: ich działanie polega na przywracaniu organizmu do naturalnej równowagi. Te rośliny „wiedzą” czego brakuje w organizmie (lub co występuje w nadmiarze) i przywracają właściwe proporcje.
Agata Zaskórska, zielarka i edukatorka z Pracowni Nimrodel (www.pracownianimrodel.pl) przedstawia nam 10 najciekawszych adaptogenów, które łatwo można dostać wszędzie. Nie pozostaje nic innego jak przeczytać, a potem: zdrowieć i pięknieć z każdym dniem!
Różeniec górski (Rhodiola Rosea L.)
Ma silne adaptogenne działanie, chroniące przed fizycznym i psychicznym napięciem.
Mój ulubieniec. Roślina ta posiada substancje, które pozwalają organizmowi reagować biologicznie, chemicznie i fizycznie na czynniki stresujące, poprzez zwiększenie i dostosowanie się do tego czynnika.
Różeniec działa dobroczynnie na ośrodkowy układ nerwowy – wzmacniając mózg, zwiększając przepuszczalność bariery krew-mózg dla prekursorów dopaminy i serotoniny. Aktywuje korę mózgową, jak i układ limbiczny oraz zwiększa poziom serotoniny w przedniej części kory mózgowej. Konsekwencją tak dobroczynnego wpływu jest zwiększenie funkcji poznawczych, funkcji pamięci, uczenia się i uwagi.
Różeniec działa również antydepresyjnie. Regulując nastrój, niepokój, emocje w różnych częściach mózgu. Zmiany w poziomach neuroprzekaźników leżą u podstaw złożonego działania psychotropowego – stymulacji, uspokojenia, działania przeciwdepresyjnego i przeciwstresowego. Rodiola może zwiększać wydzielanie serotoniny nawet do 30% – ograniczając zarazem produkcję lub hamować działanie hormonów i substancji powodujących rozkład serotoniny. Zioło to może łagodzić objawy depresji przy braku działań niepożądanych. Różeniec może wpływać pozytywnie na objawy innych zaburzeń emocjonalnych takich jak: bezsenność, poczucie osłabienia i senności w ciągu dnia. Wielu autorów stwierdza, że ta roślina może pomagać pacjentom z objawami depresji, zmęczenia fizycznego i psychicznego z utratą pamięci włącznie, jak i zaburzeniom seksualnym i zaburzeniom o podłożu menopauzalnym.
Przeciwwskazaniem do użycia Rodioli jest stan nadmiernego pobudzenia. Nie należy używać jej przy chorobie dwubiegunowej, jak i u osób podatnych na manie w trakcie podawania środków farmakologicznych.
Proponowany preparat: Suplement diety jakości farmaceutycznej, ekstrakt z korzenia.
Gynostemma Pentaphyllum
Po Różeńcu jest jednym z moich faworytów adaptogennych. Nazywany „chińskim ziołem nieśmiertelności”. Badania naukowe dowiodły, że jest dużo skuteczniejszy i stabilniejszy w użyciu niż żeń szeń. Roślina ta zapewni ochronę przed stresem, opóźni procesy starzenia się organizmu. Wzmacnia odporność, dodaje energii, chroni DNA przed uszkodzeniem, zapobiega nowotworom, ma działanie antyoksydacyjne. Ma silne właściwości przeciwzapalne.
Proponowany preparat: Na rynku Polskim mamy dostępne suszone ziele tej rośliny (np. firmy Nanga). Możemy używać jej w postaci naparów. Dodatkowo roślina ta od niedawna lubi zdobić nasze ogrody: jest łatwa w uprawie, wieloletnia, charakteryzuje ją szybki wzrost. Sierpień to najlepszy okres do zbioru i suszenia jej surowca.
Żeń-szeń azjatycki (Panax Ginseng C.A.Meyer)
Ma działanie uspokajające, przeciwdziała zmęczeniu, ale działa również pobudzająco (charakterystyczne dla adaptogenów). Na podstawie odruchów badań warunkowych udowodniono, że żeń-szeń ma zdolność do jednoczesnego pobudzania i aktywnego hamowania funkcji kory mózgowej. Poprawia działanie tarczycy, kory nadnerczy, obniża poziom cukru we krwi. Działa na układ immunologiczny wzmacniając go i regenerując. W większych dawkach żeń-szeń będzie podnosił ciśnienie, ale tylko u osób mających niskie ciśnienie. Żeń-szeń obniża poziom cholesterolu, tonizuje układ trawienny, moczowy, obniża poziom cukru we krwi. U kobiet po menopauzie ma działanie estrogenne.
Ponieważ żeń-szeń ma tak wszechstronne działanie jego surowiec stosuje się ogólnie w celach wzmocnienia organizmu, przy zmniejszonej odporności, podczas okresu rekonwalescencji. Poprawia pamięć, koncentrację, spowalnia proces starzenia się organizmu.
Warto wiedzieć: efekty w działaniu żeń-szenia uzyskuje się dopiero po dłuższym okresie stosowania!
Przeciwwskazania: Żeń-szeń nie jest zalecany dzieciom, w stanach nadmiernego pobudzenia, nie poleca się go osobom z nadciśnieniem, dychawicą oskrzelową, bólami głowy, wysoką gorączką oraz bezsennością.
Według zaleceń Komisji Europejskiej proponuje się przyjmowanie 1-2 gramów surowca dziennie przez 3 miesiące.
Proponowany preparat: Najlepiej wybierać kapsułki standaryzowane, produkt jakości farmaceutycznej.
Schizandra
Inaczej cytryniec chiński. Cytryniec zwiększa zdolności przystosowawcze organizmu do środowiska. Poprawia metabolizm, pracę mózgu. Poprawia pamięć, zdolności uczenia się. Hamuje zmiany zanikowe w układzie nerwowym. Działa regenerująco na miąższ wątroby. Znosi stany depresji, i znużenia. Pobudza do aktywności. Wywiera wpływ przeciwmiażdżycowy. Doskonały do rekonwalescencji po przebytych chorobach wyniszczających.
Proponowany preparat: Wyciąg z cytryńca chińskiego na alkoholu jest jego najmocniejszą formą suplementacji. Usprawnia krążenie obwodowe. Stymuluje centralny układ nerwowy. Normalizuje ciśnienie krwi. Chroni wątrobę przed toksynami. Syntezuje glikogen. Pobudza apetyt.
Reishi
Za tą nazwą kryje się jeden z najstarszych środków leczniczych znanych ludzkości. Reishi – inaczej Lakownica Lśniącą – to grzyb nazywany przez chińczyków grzybem nieśmiertelności. Reishi jest lekiem o zróżnicowanych działaniu. Świetnie przeciwdziała procesom starzenia się organizmu. W Azji jest wyżej cenionym niż żeń szeń! To roślina najlepiej przebadana w świecie surowców pochodzenia grzybowego. Świetnie działa na układ krążenia i serce. Reguluje ciśnienie tętnicze krwi, reguluje cukier i stężenie cholesterolu całkowitego.
Proponowany preparat: Najlepiej wybierać kapsułki standaryzowane, ważne by produkt był jakości farmaceutycznej.
Lukrecja
Lukrecja to jedna z tych roślin, które mają silne działanie przeciwzapalne. Najczęściej używana w schorzeniach przewodu pokarmowego, nieżycie i owrzodzeniu żołądka i dwunastnicy, po zabiegach chirurgicznych. Działa wykrztuśnie. Działa również rozkurczająco. Przy dłuższym stosowaniu daje poczucie siły i ciepła w ciele.
Przeciwwskazania: przy zbyt długim stosowaniu powoduje opuchnięcia, nie nadaje się dla osób z wysokim ciśnieniem, kobiet w ciąży i podczas laktacji.
Proponowany preparat: Korzeń lukrecji w postaci wywaru, według wskazań Komisji Europejskiej zaleca się około 5-15 gramów korzenia na dobę.
Shatavari
Asparagus racemosus to roślina jakby stworzona dla zdrowia kobiety. Wspaniale reguluje zmiany w kobiecym układzie hormonalnym. Roślina witalności i długowieczności. Jako adaptogen podnosi nastrój, zdolność uczenia się i koncentracji. Pozytywnie wpływa na popęd seksualny. Wspiera naturalną odporność. Ma zdolność regeneracyjną błon śluzowych w obrębie układu pokarmowego. Łagodzi drażliwość i napięcia, reguluje miesiączkę, sprzyja w przeciwdziałaniu objawów menopauzalnych.
Proponowany preparat: Zmielony na proszek korzeń Shatavari przyjmujemy doustnie (5 gramów) w postaci zawiesiny z wodzie lub mleku 2x dziennie.
Eleuthero (Eleutherococcus Senticosus)
Mniej znany (no i ta nazwa! :)) ale barrrdzo skuteczny. Polecany przy przemęczeniu, intensywnej pracy umysłowej i fizycznej, przy problemach z depresją, lękiem, przy zespołach stresowych, przy osłabieniu pamięci, w chorobach zakaźnych, przy obniżonej odporności organizmu na choroby. Sprawdzi się przy chorobach skórnych na tle zaburzeń przemiany materii. Będzie zwiększał wydzielanie moczu. Stosowany przy chorobach neurologicznych.
Proponowany preparat: Dr Henryk Różański (jeden z najsłynniejszych zielarzy w Europie) zaleca zażywanie 0,6-1 g ekstraktu suchego z Eleuthero rano, po jedzeniu, przez kilka miesięcy. Efekt widoczny jest po 1-2 tygodniach regularnego stosowania. Ważna jest jakość preparatu i standaryzacja ekstraktu na zawartość składników czynnych.
Ashwaghanda
Ashwagandha to nic innego jak Żeń-szeń indyjski. Roślina mało znana w Polsce, choć należąca do tej samej rodziny psiankowatych, co np. ziemniaki i pomidory. Nazwa Ashwagandha wywodzi się z sanskrytu i stanowi połączenie słów „ashwa” – koń i „gandha” – zapach, co w wolnym tłumaczeniu oznacza zapach konia. Nazwa dotyczy zapachu, który dają jej korzenie.
Wykazuje pozytywne działanie w walce z gruźlicą, zapaleniem oskrzeli, ale także jako środek stosowany w przypadku problemów ze snem i zaburzeń cyklu miesiączkowego.
Naukowo dowiedziono, że łagodzi stres i niepokój, poprawia ogólną wydolność organizmu, i przyspiesza procesy regeneracyjne. Ma także pozytywny wpływ na płodność.
Proponowany preparat: Najlepiej wybierać kapsułki standaryzowane, produkt jakości farmaceutycznej.
Wąkrotka azjatycka
Piękna roślina! Wyciągi z niej wzmagają syntezę kolagenu: w szczególności mowa o kolagenie I i III typu. Ma właściwości regenerujące skórę, przez co chętnie używana jest w kosmetykach przeciwzmarszczkowych. Na skórę działa tak dobrze, że leczy również zmiany głębokie: rany jak i blizny pooperacyjne. Wąkrota znana jest również pod nazwą Gotu Kola. Poprawia krążenie obwodowe i mózgowe, wzmacnia pamięć i postrzeganie. Tonizuje i reguluje ciśnienie krwi. Usprawnia procesy trawienne.
Proponowany preparat: Najlepiej wybierać kapsułki standaryzowane, produkt jakości farmaceutycznej.
Najczęściej czytane
Polecane artykuły
Dieta dla pięknej skóry – 7 książek o cerze idealnej
Książki, dzięki którym nie tylko poprawicie stan cery, ale zadbacie też o zdrowie całego organizmu!
